Smog, to określenie dla gęstej mgły powstałej w wyniku działań człowieka oraz niesprzyjających warunków przyrody. Smog zawiera pyły o wielkości od 0,1 do 10 µm oraz trujące gazy, takie jak tlenek węgla, dwutlenek siarki i azotu. Pyły zawieszone dzielimy na: grube o średnicy 2,5–10 µm, drobne o średnicy mniejszej niż 2,5 µm (PM2,5) powstające podczas procesów przemysłowych (branża energetyczna, wydobywcza, chemiczna) oraz cząsteczki ultradrobne o średnicy nieprzekraczającej 0,1 µm wyzwalane podczas procesów spalania węgla bądź oleju napędowego.
Jak zanieczyszczone powietrze wpływa na zdrowie człowieka?
Zanieczyszczenie powietrza zawieszonymi pyłami PM2,5 przyczynia się do zwiększenia zapadalności na choroby sercowo-naczyniowe, chorobę obturacyjną płuc. Wzrost zanieczyszczenia wspomnianymi pyłami o 10 µg/m3 powoduje wśród społeczeństwa znaczące zwiększenie śmiertelności z powodu schorzeń serca. Badania naukowe pozwoliły udokumentować korelację między nagłym, jak i długotrwale zwiększonym stężeniem PM2,5, a ryzykiem przewlekłego niedokrwienia serca oraz wzrostem zmian patologicznych w tętnicach wieńcowych.
Wysoki poziom pyłów zawieszonych w powietrzu odpowiada za rozwój przewlekłego stanu zapalnego, przyspieszone procesy powstawania miażdżycy naczyń, aktywację płytek krwi i substancji predysponujących do tworzenia się zakrzepów. W Polsce, z powodu złego stanu powietrza, dochodzi rokrocznie do przedwczesnych zgonów około 48 000 osób. Z podanej liczby zdecydowana większość pacjentów umiera w wyniku schorzeń układu krążenia.
Smog a ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 i innych chorób
Badania naukowe dowodzą, iż ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 jest związane z występowaniem w powietrzu dużego stężenia pyłów PM2,5. Cząsteczki te wywołują zniszczenia tkanki płucnej, co sprzyja przedostawaniu się koronawirusa SARS-CoV-2 do dróg oddechowych. Smog, poprzez inicjowanie stanu zapalnego w organizmie ludzkim, przyczynia się do pogorszenia stanu zdrowia osób cierpiących na choroby przewlekłe układu oddechowego.
Wzmożona produkcja substancji odpowiadających za rozwój reakcji zapalnych, przyczynia się również do nasilonej syntezy związków prozakrzepowych, odpowiadających za przyspieszone krzepnięcie krwi. Udowodniono, że powikłaniem COVID-19 mogą być niekorzystne zmiany w procesach krzepnięcia, dlatego warto zauważyć synergię między wpływem smogu a oddziaływaniem koronawirusa SARS-CoV-2.
Autor: Justyna Bilant-Kaczmarczyk